Stolpboerderij aan de Oosterweg (H34)

Adres: Oosterweg 6, 1968 KN Heemskerk
Kadastraal: E 646

Inleiding

Oosterweg 6 is vrijstaand gelegen in het buitengebied. Het complex staat aan de oostzijde van de weg. Het smalle, licht gebogen profiel van deze weg ademt nog altijd een landelijke sfeer. De aanwezigheid van enkele boerderijen en tuinbouwgronden versterkt deze landelijke sfeer. Aan de achterzijde en zijgevel van de boerderij liggen kleinschalige graslanden.
Het pand dateert uit 1914 en is gebouwd als stolpboerderij¹. De voorgevel is, als representatieve gevel, gedecoreerd met eenvoudige sierelementen. 

In de loop van de tijd is een aantal wijzigingen uitgevoerd waarbij onder meer vensters werden gewijzigd en toegevoegd. 

Op de oorspronkelijke bouwtekening uit 1914 is goed te zien hoe de boerderij er van binnen uit heeft gezien. Zoals gebruikelijk bij stolpboerderijen zat er een vierkante hooiberg in het midden van de begane grond. De hooiberg of baak was omgeven door een kamer-en-suite (voor), een bergplaats (links en links achter) en een stal (rechts). De entree zat in de rechter zijgevel. In 1952 wordt het pand verbouwd in het kader van de, door het rijk opgelegde, na-oorlogse 'inwoning'. De bergplaats transformeert tot keuken en de zolder wordt deels ingericht met slaapkamers. Het kruiskozijn in de linker zijgevel dateert ook uit dit jaar. 
Het oorspronkelijk vrijstaande bijgebouw links (noord) dateert uit 1957 en deed dienst als 'wasschuurtje'. Het wordt in 1987 verbouwd tot bijkeuken. De Veluxramen in de dakvlakken van het hoofdgebouw dateren ook uit dit jaar. Het stalgedeelte wordt in deze periode verbouwd tot slaapkamer.

Beschrijving

De boerderij heeft een vierkant grondplan, (was oorspronkelijk deels onderkelderd) en is opgetrokken uit één bouwlaag met forse kapverdieping onder een schilddak (stolp) dat gedekt is met gesmoorde Friese pannen. Op het voordakschild staat een gemetselde schoorsteen. 
Het voordakschild heeft een (niet beschermenswaardig) Veluxraam en een ijzeren daklicht. Het rechter en linker dakschild bezitten eveneens een (niet beschermenswaardig) Veluxraam. 
De gevels zijn gemetseld in grauwe baksteen in halfsteens verband. De voorgevel is, ten opzichte van de zijgevels, iets hoger opgemetseld en gedecoreerd met sierbanden van gele baksteen. Het fries in de gevelafsluiting heeft een versiering van gele en witte baksteen, de strekken boven de voorgevelramen gele baksteen. 
De voorgevel wordt afgesloten door uitkragende geprofileerde gootlijst met bakgoot. 
De symmetrische voorgevel heeft vier houten éénruits ramen met éénruits bovenlichten die bezet zijn met eenvoudig gedecoreerd glas-in-lood. De houten vensters met gemetselde lekdorpels zijn per paar geplaatst, gescheiden door muurwerk. De oorspronkelijke luiken zijn verdwenen maar de aan de kozijnen bevestigde duimen zijn nog te zien. 
De rechter zijgevel (zuid) heeft rechts twee éénruits ramen met éénruits bovenlicht en, ter weerszijden, een klein toiletvenster. Links in deze gevel zit een dubbel openslaande éénruits tuindeur. Links van deze tuindeur zit een (gezien het metselwerk rondom) nieuw éénruits raam met éénruits bovenlicht. 
De linker zijgevel (noord) springt aan de achterzijde, ter hoogte van het iets opgetilde dakschild, licht in en heeft hoge, dubbel openslaande inrijdeuren. Rechts in deze zijgevel zit een éénruits raam met, boven het kalf, een éénruits klepraam. Links zit een kruiskozijn. 
Links van dit kruiskozijn bevindt zich een plat afgedekt tussenlid dat de boerderij verbindt met het voormalige 'wasschuurtje' dat uit 1957 dateert. Het tussenlid heeft een entree met rechts hiervan een vierruits raam. 

Het éénlaags 'wasschuurtje' met zolderverdieping onder een zadeldak is gedekt met gesmoorde Verbeterde Hollandse pannen en heeft de nok evenwijdig aan de straat. Het zadeldakje is aan de kopse kanten voorzien van overstekken met eenvoudige windveren en gootklossen. Het bijgebouwtje is gemetseld in grauwe baksteen in halfsteens verband. De voorgevel bezit twee vierruits klepramen, de kopgevel een éénruits raam. 

Interieur
Inwendig is de woning niet bekeken. Er was geen toestemming voor interieurbezoek. 

Erf/tuin/groenelementen
De boerderij wordt van de openbare weg gescheiden door drie geknotte lindebomen en een groene haag. Het erf is als tuin ingericht. Een smal verhard pas leidt langs de linker zijgevel naar de entree. In de tuin grenzend aan de rechter zijgevel (zuid) staan eveneens drie lindebomen.

Waardering

De boerderij heeft cultuurhistorische waarde als een in hoofdvorm gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een stolpboerderij. De typologie van de stolp is kenmerkend voor de historische plattelandsbebouwing van Heemskerk. Als onderdeel van de economische en historisch agrarische ontwikkeling van Heemskerk is deze stolpboerderij daarom van belang.

Er is sprake van stedenbouwkundige en situationele waarde vanwege de vrijstaande en beeldbepalende ligging aan de Oosterweg. Het pand is prominent gesitueerd aan de oostzijde van de weg in het buitengebied van Heemskerk. In samenhang met het aan de noordzijde gesitueerde bijgebouw, het erf, de tuin, het weiland, de hagen en de bomen is sprake van een bijzonder ensemble dat kenmerkend is voor het landelijke karakter van het buitengebied. Het vormt een wezenlijk en onlosmakelijk onderdeel van de uit diverse vrijstaande objecten bestaande historisch-agrarische bebouwing langs de Oosterweg. De ensemblewaarde met de omgeving is daarom hoog. 

Beschermenswaardig zijn alle in de bovenstaande beschrijving van het object omschreven onderdelen tenzij aangeduid als niet beschermenswaardig.