Stolpboerderij aan de Kerkweg (H27)

Adres: Kerkweg 160, 1968 KL Heemskerk
Kadastraal: E 1733

Inleiding

Kerkweg 160 is vrijstaand gelegen in het buitengebied op een sterk terugspringende rooilijn. Het complex staat aan de oostzijde van de weg. Het smalle profiel van deze weg, in het buitengebied van Heemskerk ademt nog altijd een landelijke sfeer die nog eens wordt versterkt door de aanwezigheid van enkele boerderijen en tuinbouwgronden. In de nabije omgeving liggen kleinschalige graslanden. De Kerkweg is gesitueerd op een voormalige strandwal.
Het pand dateert uit circa 1900 en is gebouwd als stolpboerderij¹. De voorgevel is, als representatieve gevel, gedecoreerd met eenvoudige sierelementen. 

In de loop van de tijd is een groot aantal wijzigingen uitgevoerd. Gevelopeningen zijn gewijzigd en toegevoegd. Aan de achtergevel werd een forse serre aangebouwd. Een belangrijke wijzigingen betreft de dakbedekking en het vergroten van de vensters in de linker zijgevel. Vooral het wijzigen van de oorspronkelijke Friese golfpannen in bruin genuanceerde nieuwe Hollandse pannen betekent een aantasting van het oorspronkelijke boerderijkarakter.
Het kenmerkende silhouet van de stolp en de verschijningsvorm van de voorgevel zijn evenwel behouden gebleven.

Beschrijving

De boerderij heeft een in oorsprong rechthoekige plattegrond, is deels onderkelderd en is opgetrokken uit één bouwlaag met forse kapverdieping onder een schilddak (stolp) dat gedekt is met bruin genuanceerde, moderne Hollandse pannen. Het voordakschild heeft een gemetselde schoorsteen. Het dakvlak heeft in alle dakvlakken (niet beschermenswaardige) Veluxramen. 
De gevels zijn gemetseld in grauwe baksteen in kruisverband en bezitten een gepleisterde plint. Het metselwerk in de voorgevel heeft een geknipte voeg. De voorgevel is, ten opzichte van de zijgevels, iets hoger opgemetseld. Deze gevel heeft sierankers en, boven de vensters, licht getoogde strekken.
De voorgevel wordt afgesloten door een geprofileerde kroonlijst met bakgoot, de zijgevels door een boeibord met licht geprofileerde gootklossen en bakgoot.
De symmetrische voorgevel heeft vier (vernieuwde) houten éénruits ramen met éénruits bovenlichten. De kozijnen hebben ter weerszijden (nieuwe) blauw-wit geschilderde houten luiken. De vensters zijn per paar geplaatst, gescheiden door muurwerk.
De linker zijgevel (noordwest) heeft links van het midden een entree in de vorm van een negenruits paneeldeur met, boven het kalf, een éénruits bovenlicht. Rechts van deze entree zitten twee nieuwe (niet beschermenswaardige) forse vensters met (nieuwe) houten luiken ter weerszijden. Links van deze entree zitten drie éénruits stalvensters. 
De rechter zijgevel heeft een aan de gevel uitgebouwde (nieuwe) gemetselde schoorsteen. Centraal in de gevel zitten dubbel openslaande (nieuwe) tuindeuren. Links hiervan zitten een entree in de vorm van een dubbele deur met éénruits bovenlicht en een dubbel openslaand éénruits raam met (nieuwe) luiken.
In de achtergevel is het linker, licht terugspringende geveldeel, de plaats van de voormalige hoge inrijdeuren. Ze zijn vervangen door grote glasdeuren. Aan deze achtergevel is een (niet beschermenswaardige) forse meerkantige, geheel van glas voorziene erker aangebouwd.

Interieur
Het interieur is geheel gewijzigd en bevat, op een gemetselde trap naar de kelder na, geen monumentale onderdelen.

Erf/tuin/groenelementen
Links leidt een oprit naar het erf en naar de entree in de linker zijgevel. Voor de voorgevel staan vier geknotte lindebomen. Het pand wordt aan drie zijden door een, vooral aan de voorzijde diepe, tuin omgeven. Een haag vormt de erfafscheiding langs de straat.
De twee links en rechts geplaatste sierhekwerken aan het begin van de oprit zijn nieuw.

Waardering

De boerderij uit circa 1900 heeft cultuurhistorische waarde als een in hoofdvorm goed bewaard gebleven voorbeeld van een stolpboerderij. De typologie van de stolp is kenmerkend voor de historische plattelandsbebouwing van het buitengebied van Heemskerk. Als onderdeel van de economische en historisch agrarische ontwikkeling van Heemskerk is deze stolpboerderij daarom van belang.

Vanwege de vrijstaande ligging en de prominente verschijningsvorm van de stolp neemt de voormalige boerderij een beeldbepalende positie in. Het vormt een wezenlijk en onlosmakelijk onderdeel van de uit diverse vrijstaande objecten bestaande historisch-agrarische bebouwing langs de, binnen een landelijke omgeving gelegen, Kerkweg. De ensemblewaarde met de omgeving is daarom hoog.
De bescherming richt zich vooral op het behoud van het kenmerkende silhouet (stolp) en de voorgevel. Beschermenswaardig zijn alle in de bovenstaande beschrijving van het object omschreven onderdelen tenzij aangeduid als niet beschermenswaardig.